We moeten niet te snel meegaan met wat jongeren zeggen en het beeld dat ze van zichzelf willen neerzetten. Dan krijg je namelijk al snel het idee dat je niet kan rondlopen zonder een mes omdat er in de bepaalde wijken veel geweld is. Ik wil er niet aan voorbij gaan dat het in sommige situaties gevaarlijk is, helaas is dat ook een realiteit voor sommige jongeren. Maar het is ook goed om tegenwicht te bieden aan de vrij heftige narratieven die bewust worden neergezet, omdat reputaties er garen bij spinnen. Als je je buurt zo kan verkopen is dat goed voor je muziek, voor de identiteit die jongeren willen uitdragen. Maar de kracht van mythes is hardnekkig, want jij wil niet degene zijn die net wel de verkeerde uitgang neemt en neergestoken wordt.
Neem nu drill. De videoclips en de imago’s worden vaak gerepresenteerd als echt. Nu zijn er vaak ook wortels in de realiteit – die jongens hebben vaak veel meegemaakt op straat - maar die worden groter gemaakt dat ze echt zijn. Hoe authentieker iemand kan voordoen dat hij gevaarlijk is, hoe meer mensen ernaar willen kijken, hoe meer aandacht. De technische savyness van jongeren is bewonderenswaardig, maar kunnen ze de pose nog onderscheiden van de realiteit?’
In deze subculturen scoort ‘gevaarlijk zijn’. Meer wapens zorgen voor meer likes. Net als in een videogame wordt online met grafische scoreboards bijgehouden wie de echte bad-ass is, wie een andere groep durft te beledigen door zijn voetsporen achter te laten op voor hem ‘verboden terrein’, en – zorgwekkender – wie de ander durft te steken, waarin het hoogste aantal punten kan worden behaald door een rivaal te steken in de vitale organen. Een spel wat ook in Nederland voor een aantal jongeren al eindigde in game-over.
De verheerlijking van geweld is niet nieuw. Hollywood heeft een lange traditie op dat gebied en gangsterrap doet hetzelfde, dat zien we al sinds de jaren ’80. In het algemeen zou je kunnen zeggen: straatcultuur wordt geconsumeerd door een deel van de samenleving dat er ver vanaf staat. Het straatleven wordt geportretteerd als iets romantisch, maar als je continu over je schouder moet kijken omdat je mensen hebt belazerd, dan moet dat zijn tol eisen, ook voor het lichaam.
Ik denk dat we nog te vaak aan voorbij gaan aan de impact die bepaalde gebeurtenissen hebben op jongeren van de straat. Betrokkenheid bij een steekpartij, daar wordt in de muziek vrij luchtig over gedaan: ik chef je, ik ching je, ik splash je, maar als je zoiets van dichtbij meemaakt kan dat je niet in de koude kleren gaan zitten. En dan hebben we het nog niet over de trauma’s die veel van deze jongeren in eerdere fases van hun levens meemaken, in gezinssituaties met geweld of ouders die afwezig zijn.